7 ergonomicznych funkcji monitorów FlexScan EV
SPIS TREŚCI
- Wprowadzenie
- Funkcja Auto EcoView: automatyczna regulacja jasności
- Funkcja EyeCare Dimming: obraz bez migotania
- Tryb Paper Mode: symulacja wyglądu papieru
- Funkcja Circadian Dimming: redukcja wpływu niebieskiego światła na sen
- Zmiany jasności w czasie użytkowania monitora
- Powłoka antyodblaskowa
- Regulowana stopka
- Wnioski
- Komentarz Takushiego Kawamority, wykładowcy z wydziału ortoptyki i nauk wizualnych Uniwersytetu Kitasato
1. Wprowadzenie
W ciągu ostatnich lat rozwój technologii w naturalny sposób sprawił, że wiele prac wykonywanych dotychczas na papierze przeniosło się na ekrany komputerów, tabletów i smartfonów. Z punktu widzenia wygody i wydajności praca z tego typu urządzeniami jest oczywiście bardzo korzystna, ale nie należy zapominać o zmęczeniu wzroku i nadwyrężeniu różnych części ciała, jakie pociąga za sobą długie patrzenie na różne wyświetlacze.
Firma EIZO wyposażyła swoje monitory w najróżniejsze funkcje mające zapewnić wygodę i komfort użytkowników. Rodzina monitorów FlexScan EV została stworzona specjalnie z myślą o wielogodzinnej pracy w środowiskach biurowych i oferuje największy zakres ergonomicznych funkcji spośród wszystkich produktów EIZO.
Seria FlexScan EV wprowadza w życie koncepcję Eco plus view, która w założeniu ma chronić oczy i zapobiegać ich zmęczeniu podczas długiej pracy z monitorem. Poniżej przedstawiamy funkcje dostępne w najnowszych produktach z rodziny FlexScan EV.
2. Funkcja Auto EcoView: automatyczna regulacja jasności
Funkcja Auto EcoView polegająca na automatycznej regulacji jasności ekranu została po raz pierwszy wprowadzona w 2003 roku w modelu FlexScan L550. Nosiła wtedy nazwę BrightRegulator i umożliwiała regulację jasności monitora, aby uniknąć nadmiernych odblasków.
W drugiej generacji nazwę tej funkcji zmieniono na Auto EcoView, a także wprowadzono pewne ulepszenia. Regulacja jasności stała się możliwa dla dwóch rodzajów otoczenia (jasnego i ciemnego) – była to regulacja „dwupunktowa”, czyli 2-Point Adjustment. Obecnie monitory FlexScan korzystają z czwartej generacji funkcji Auto EcoView, która łączy w sobie precyzyjność regulacji dwupunktowej oraz wygodę regulacji jednopunktowej, umożliwiającej automatyczne dopasowanie jasności w różnych środowiskach.
2.1 Najnowsza wersja Auto EcoView – regulacja jasności w różnym oświetleniu
Czwarta generacja Auto EcoView używa trzech punktów do regulacji jasności: punkt 1 w jasnych pomieszczeniach, punkt 2 w ciemnych pomieszczeniach i punkt A w normalnych warunkach. W większości przypadków użytkownik w ogóle nie musi dopasowywać jasności ekranu, ponieważ optymalne wartości określone na podstawie testów EIZO zostały ustawione fabrycznie.
Funkcja Auto EcoView automatycznie rejestruje zmiany oświetlenia w pomieszczeniu spowodowane światłem słonecznym lub sztucznym. Oprócz tego użytkownik może ręcznie dopasować poziom jasności ekranu przesuwając punkt A do góry lub do dołu.
2.2 Osobna regulacja jasności dla jasnych i ciemnych pomieszczeń
Funkcja Auto EcoView czwartej generacji pozwala użytkownikowi precyzyjnie dopasować poziom jasności w bardzo jasnych lub bardzo ciemnych pomieszczeniach. W tym celu wystarczy zmienić wartość punktu P1 lub P2 w oknie Advanced Settings, jak pokazano poniżej.
2.3 Ocena funkcji Auto EcoView
Ocenę funkcji Auto EcoView przeprowadzono na wydziale ortoptyki i nauk wizualnych Uniwersytetu Kitasato.
W oświetleniu o natężeniu 250 luksów zbadano dwa ustawienia jasności: 70 cd/m2 (domyślna wartość po włączeniu Auto EcoView) oraz 270 cd/m2 (wysoka jasność).
- Zmiana średnicy źrenic
Badane osoby zostały poproszone o przeniesienie wzroku z papieru na ekran monitora. Test Scheffégo i test ANOVA wykazały, że ich źrenice zwężały się bardziej, jeśli funkcja Auto EcoView była wyłączona.
- Test CFF (Critical Flicker Frequency – krytyczna częstotliwość migotania)
Wartość CFF oznacza częstotliwość, przy której użytkownik przestaje dostrzegać migotanie obrazu. Test wykazał, że po wyłączeniu funkcji Auto EcoView wartości CFF były mniejsze, co wskazuje na zmęczenie wzroku.
- Ocena subiektywna (kwestionariusz)
Osoby badane odczuwały mniejsze zmęczenie, gdy korzystały z monitora z włączoną funkcją Auto EcoView.
Pytanie: Czy odczuwasz zmęczenie przed lub po pracy na monitorze z włączoną lub wyłączoną funkcją Auto EcoView?
Pytanie: Czy doświadczasz sztywności lub bólów szyi, ramion i pleców przed lub po pracy z monitorem z włączoną lub wyłączoną funkcją Auto EcoView?
Zarówno obiektywne, jak i subiektywne testy potwierdziły skuteczność funkcji Auto EcoView. Gdy funkcja Auto EcoView jest wyłączona, większa różnica jasności przy przenoszeniu wzroku z papieru na ekran zmusza źrenice do wzmożonej pracy, co prowadzi do zmęczenia wzroku.
3. Funkcja EyeCare Dimming: obraz bez migotania
3.1 Metody przyciemniania
Funkcja EyeCare Dimming ma za zadanie ograniczać migotanie podświetlenia LED wynikające ze sposobu kontroli jasności.
Tradycyjnie do kontroli jasności w monitorach z podświetleniem LED używa się metody PWM (pulse width modulation), która pozwala zmienić postrzegalną luminancję.
Z kolei EIZO wykorzystuje metodę DC (direct current), która z zasady nie wywołuje migotania ekranu. Ponieważ jednak ta metoda nie sprawdza się w warunkach niskiej jasności, monitory EIZO używają także metody PWM. Hybrydowa funkcja EyeCare Dimming stanowi więc połączenie metod DC i PWM, dzięki czemu umożliwia wygodne korzystanie z monitora w każdych warunkach.
3.2 Ocena metody DC
EIZO zwróciło się do wydziału ortoptyki i nauk wizualnych Uniwersytetu Kitasato z prośbą o ocenę metody DC pod kątem jej wpływu na zmęczenie i widoczność. Ewaluację przeprowadzono za pomocą kwestionariusza.
Kwestionariusz wykazał mniejszą tendencję do zmęczenia wśród osób, które używały monitora z metodą DC zamiast metody PWM. Ponadto wyświetlacze z metodą DC zapewniały lepszą widoczność i ułatwiały koncentrację.
Czy dostrzegasz migotanie obrazu?
4. Tryb Paper Mode: symulacja wyglądu papieru
Ludzie od wieków używają papieru do pisania i rysowania. Znaki widoczne na papierze wyglądają nieco inaczej niż te wyświetlane na ekranie monitora – niektórzy twierdzą, że tekst na papierze czyta się łatwiej niż tekst na wyświetlaczu.
Monitory EIZO z serii FlexScan EV są wyposażone w tryb Paper Mode, który symuluje wygląd papieru. Efekt ten udało się osiągnąć dzięki dokładnej analizie różnic między papierem a ekranem.
4.1 Różnica rozdzielczości
Znaki drukowane na papierze i znaki wyświetlane na monitorze mają inną rozdzielczość. Zazwyczaj rozdzielczość wydruków zależy od liniatury wyrażonej w liniach na cal – lpi (lines per inch).
W tabeli nr 1 przedstawiono liniatury typowych materiałów drukowanych i odpowiadające im rozdzielczości wyrażone w pikselach na cal – ppi (pixel per inch). Wartości te oznaczają rozdzielczość, która jest konieczna do wyświetlenia obrazów zbliżonych wyglądem do papieru. Obecnie faktyczna rozdzielczość monitora jest dość niska i wynosi ok. 93-96 ppi (np. FlexScan EV2450, EV2455), ale rozdzielczość najnowszych monitorów 4K (np. FlexScan EV3237) sięga już ok. 140 ppi.
Materiał
Liniatura (lpi)
Wymagana rozdzielczość ekranu (ppi)
Gazeta
60-80
120-160
Książka, magazyn
100-150
200-300
Broszura, kalendarz
150-200
300-400
Tabela nr 1: Liniatura i rozdzielczość ekranu
4.2 Różnica jasności
Monitory emitują własne światło, dlatego nie wpływa na nie poziom jasności i kolor światła w otoczeniu. Ma to jednak znaczenie w przypadku materiałów drukowanych (np. dokumentów czy zdjęć). Ponadto postrzegana jasność papieru różni się w zależności od jego rodzaju. Papier gazetowy jest zwykle w odcieniach szarości, natomiast papier ksero jest bielszy. Różnica wynika z tego, że każdy rodzaj papieru ma inny współczynnik odbijania światła.
W tabeli nr 2 przedstawiono współczynniki odbijania światła dla różnych typów papieru. Kolumna z prawej strony pokazuje wartości teoretyczne, które wyrażają postrzeganą jasność papieru w oświetleniu o natężeniu 500 luksów (czyli w typowych warunkach biurowych). W przypadku gazet luminancja wynosi ok. 90 cd/m2, a w przypadku papieru ksero – 110-130 cd/m2. Oznacza to, że maksymalny poziom jasności monitora jest zbyt wysoki.
Materiał
Współczynnik odbijania światła
Poziom jasności w oświetleniu 500 luksów
Papier gazetowy
55%
88 cd/m2
Papier ksero (makulaturowy)
ok. 70%
ok. 112 cd/m2
Zwykły papier
ok. 80%
ok. 130 cd/m2
Tabela nr 2: Współczynnik odbijania światła dla różnych typów papieru i odpowiadająca mu jasność
4.3 Różnica kontrastu
Kontrast to wartość określająca stosunek luminancji białych i czarnych partii obrazu (zazwyczaj tekstu).
Tabela nr 3 przedstawia kontrast zmierzony dla różnych rodzajów materiałów drukowanych. Jak widać, kontrast papieru gazetowego jest wyjątkowo niski – dużo niższy niż kontrast typowych monitorów (ok. 1000:1). Innymi słowy, kontrast ekranu jest za wysoki w porównaniu z kontrastem papieru.
Materiał
Kontrast
Papier gazetowy
6:2:1
Papier ksero (makulaturowy)
10,7:1
Papier ksero (a)
31:1
Papier ksero (b)
37:1
Papier zdjęciowy
49:1
Tabela nr 3: Kontrast różnych materiałów drukowanych
4.4 Różnica bieli (temperatury barwowej)
Temperatura barwowa określa biel ekranu monitora, którą uzyskuje się przez połączenie czerwonych, zielonych i niebieskich pikseli. W efekcie temperaturę barwową można zmienić zmieniając proporcje tych trzech kolorów.
Jak już wyjaśniono, oświetlenie otoczenia wpływa na kolor papieru. W typowym oświetleniu jarzeniowym temperatura barwowa bieli wynosi ok. 4000-5000 K, co daje lekko żółtawy odcień. Tymczasem temperatura barwowa bieli na typowym monitorze wynosi ok. 6500 K, co daje odcień niebieski. Z tego wynika, że kolory na ekranie są zbyt niebieskie w porównaniu do kolorów na papierze.
Obrazek nr 13 przedstawia wykres przestrzeni barw CIE1931, pokazującej kolory postrzegane przez ludzkie oko.
4.5 Tryb Paper Mode
Biorąc pod uwagę omówione powyżej różnice między papierem a ekranem, EIZO stworzyło specjalne ustawienie o nazwie Paper Mode. Jest to tryb pracy, który pozwala osiągnąć na monitorze jasność, temperaturę barwową i kontrast zbliżone do papieru.
Monitor pracujący w trybie Paper Mode z początku może wydawać się ciemny i żółtawy, ale po pewnym czasie korzystanie z niego stanie się naturalne – tak, jak w przypadku pracy z prawdziwym papierem.
4.6 Redukcja niebieskiego światła w trybie Paper Mode
Wpływ niebieskiego światła na wzrok jest ostatnio bardzo popularnym zagadnieniem.
- Światło widzialne → 400-800 nm → Kolory widziane przez oko ludzkie
- Światło niebieskie → 400-500 nm ⟶ Mieści się w zakresie światła widzialnego
- UVA → 400-315 nm ⟶ 99% światła UV docierającego do powierzchni Ziemi
- UVB → 315-280 nm
- UVC → ≤ 280 nm ⟶ W większości wchłaniane przez warstwę ozonu
- Światło ultrafioletowe ⟶ 10-400 nm
Światło niebieskie to światło o długości fali 400-500 nm, a więc w zakresie światła widzialnego. Ostatnie badania wykazały, że niebieskie światło może mieć negatywny wpływ na sen i wzrok.
W trybie Paper Mode temperatura barwowa wynosi ok. 4500 K, co oznacza, że poziom niebieskiego światła jest wyjątkowo niski. Testy przeprowadzone przez EIZO wykazały, że tryb Paper Mode zapewnia jego redukcję o ok. 73%.
5. Funkcja Circadian Dimming: redukcja wpływu niebieskiego światła na sen
Najnowsze badania sugerują, że należy unikać korzystania z komputera lub smartfona bezpośrednio przed pójściem do łóżka, ponieważ niebieskie światło emitowane przez wyświetlacz może mieć negatywny wpływ na jakość snu.
Zazwyczaj ludzie wstają rano, są aktywni w ciągu dnia i śpią w nocy – ten powtarzalny cykl nazywamy rytmem okołodobowym lub circadialnym.
Stany snu i czuwania to zjawiska fizjologiczne kontrolowane przez hormon snu (melatoninę) oraz hormon czuwania (serotoninę). Niebieskie światło, występujące w naturalnym i sztucznym oświetleniu (m.in. LED), zakłóca wydzielanie melatoniny i tym samym utrudnia zasypianie.
5.1 Oprogramowanie Circadian Dimming
Każdy monitor wyświetlający trzy podstawowe kolory RGB (czerwony, zielony i niebieski) emituje niebieskie światło.
Oprogramowanie EIZO ScreenManager Pro oferuje funkcję o nazwie Circadian Dimming, która kontroluje zmiany temperatury barwowej w ciągu dnia. Za dnia monitor wyświetla światło niebieskie w temperaturze 5000-6500 K, czyli zbliżonej do naturalnego światła za oknem. Gdy na dworze zaczyna zapadać zmrok, światło słoneczne staje się żółtawe i nabiera temperatury barwowej 4000 K lub niższej. Oprogramowanie zmienia wówczas temperaturę barwową monitora tak, by ekran również nabrał żółtego odcienia.
Zmiana temperatury barwowej ekranu na 4000 K powoduje automatyczną redukcję światła niebieskiego. Ponadto w miarę jak na dworze robi się ciemno, monitor uruchomia funkcję Auto EcoView, która dodatkowo redukuje emisję światła niebieskiego i pozwala ograniczyć jego wpływ na wydzielanie melatoniny, a co za tym idzie – na sen.
Oczywiście czasami praca późnym wieczorem jest koniecznością, ale nawet w takim wypadku oprogramowanie EIZO automatycznie zmniejszy poziom niebieskiego światła, aby zminimalizować jego negatywne skutki.
5.2 Związek między niebieskim światłem emitowanym przez monitor a zasypianiem
EIZO przeprowadziło prosty test, aby zbadać zależność między niebieskim światłem a zasypianiem. Poproszono jedną osobę, aby popracowała na komputerze przez 1-2 godziny, po czym natychmiast poszła spać. Test ten przeprowadzono dwukrotnie w odmiennych warunkach: za pierwszym razem z jasnym, niebieskawym monitorem o luminancji ekranu 177 cd/m2 i luminancji światła niebieskiego 12,6 cd/m2, a za drugim razem z ciemnym, żółtawym monitorem o luminancji ekranu 30 cd/m2 i luminancji światła niebieskiego 0,9 cd/m2. Jakość snu mierzono za pomocą czujnika przez kilka dni dla obu środowisk.
Badanie wykazało, że zasypianie trwało dłużej, jeśli badana osoba pracowała przed snem w środowisku z większą ilością niebieskiego światła. Oznacza to, że monitor o niskim poziomie niebieskiego światła wpływa na sen w dużo mniejszym stopniu.
6. Zmiany jasności w czasie użytkowania monitora
Jedną z zalet nowych modeli z serii FlexScan EV jest to, że zapewniają stały poziom jasności ekranu podczas użytkowania. W przypadku tradycyjnych monitorów często zdarza się, że poziom jasności skacze do wartości maksymalnej (np. po uruchomieniu monitora, przełączeniu sygnału, wybudzeniu z trybu oszczędzania energii itp.) zanim wróci do normy. Monitory z serii FlexScan EV utrzymują stały poziom jasności ustawiony przed użytkownika i minimalizują wszelkie wahania. Ta funkcja jest wyjątkowo przydatna dla osób spędzających przed komputerem wiele godzin, ponieważ pomaga ograniczyć zmęczenie wzroku.
7. Powłoka antyodblaskowa
Monitorów używa się zazwyczaj w jasno oświetlonych pomieszczeniach, dlatego konieczne jest zapewnienie dobrej widoczności powierzchni ekranu. Wszystkie monitory EIZO, łącznie z serią FlexScan EV, są wyposażone w antyodblaskowy panel LCD, który zapobiega odbijaniu się światła. Powłoką antyodblaskową pokryto także znajdujące się na linii wzroku użytkownika ramki oraz stopkę monitora, aby zapewnić jednolitą ochronę przed odblaskami i zapobiec zmęczeniu wzroku.
8. Regulowana stopka
O wygodzie użytkownika decyduje także położenie monitora na biurku. Stopka EIZO jest stabilna i elastyczna, co umożliwia ustawienie monitora w dogodnej pozycji i uniknięcie odblasków światła na powierzchni ekranu. Monitory z serii FlexScan EV mają w komplecie stopkę FlexStand trzeciej generacji, która oferuje szerszy zakres regulacji, m.in. obrót, rotację, zmianę nachylenia i wysokości.
9. Wnioski
Monitory EIZO z nowej serii FlexScan EV oferują szeroki zakres ergonomicznych funkcji, które pomagają zmniejszyć zmęczenie – w szczególności zmęczenie wzroku. Są to:
- Funkcja Auto EcoView (automatyczna regulacja jasności)
- Funkcja EyeCare Dimming (obraz bez migotania)
- Tryb Paper Mode (symulacja wyglądu papieru)
- Funkcja Circadian Dimming (redukcja wpływu niebieskiego światła na sen)
- Utrzymanie stałej jasności ekranu w czasie użytkowania monitora
- Powłoka antyodblaskowa
- Regulowana stopka
Pojedynczo te funkcje nie są może rewolucyjne, ale ich połączenie i regularne użytkowanie przez długi czas przyniesie długoterminowe efekty i na dłuższą metę pomoże pracować zdrowiej i wydajniej.
10. Komentarz Takushiego Kawamority, wykładowcy z wydziału ortoptyki i nauk wizualnych Uniwersytetu Kitasato
„Obecnie zajmujemy się badaniami i ewaluacją wyświetlaczy ekranowych projektowanych pod kątem ergonomii. W związku z tym przeprowadziliśmy testy dwóch technologii EIZO: Auto EcoView oraz EyeCare Dimming.”
— wykładowca Takushi Kawamorita
profesor Hiroshi Uozato
wydział ortoptyki i nauk wizualnych Uniwersytetu Kitasato
10.1 Ocena funkcji Auto EcoView
„Mówiąc w skrócie, ocena funkcji Auto EcoView polegała na ustaleniu, czy poziom jasności ekranu powinien być obniżony, gdy w pomieszczeniu robi się ciemno. Wiele osób pracujących na komputerze często musi przenosić wzrok między monitorem a dokumentami na biurku. Im większa jest różnica w natężeniu światła docierającego do naszego oka gdy patrzymy na papier i na ekran, tym bardziej zmieni się średnica naszych źrenic podczas przenoszenia wzroku (obrazek nr 25). To z kolei może spowodować wzmożoną stymulację autonomicznego układu nerwowego i negatywnie wpłynąć na zdolność do skupienia wzroku oraz jakość widzenia. Przeprowadzony przez nas eksperyment potwierdził występowanie zmian średnicy źrenic, a wyniki testu na migotanie obrazu oraz kwestionariusza sugerują, że funkcja Auto EcoView może zmniejszać zmęczenie oczu. (W dziedzinie psychiatrii przemysłowej testy migotania służą zazwyczaj jako wskaźnik zmęczenia psychicznego oraz aktywności mózgu). Najnowsze monitory są wydajniejsze, ale także jaśniejsze niż ich poprzednicy, dlatego warto rozważyć ich wpływ na wzrok”.
10.2 Ocena funkcji ograniczającej migotanie obrazu
„Przeanalizowaliśmy funkcję ograniczającą migotanie obrazu, aby zbadać różnice między dwoma metodami kontroli jasności monitora: przyciemnieniem DC oraz przyciemnieniem PWM. Dla obu metod oceniliśmy również ich wpływ na zmęczenie. Metoda DC z zasady nie wywołuje migotania obrazu, ale jednocześnie utrudnia osiągnięcie niskiego poziomu jasności. Z kolei metoda PWM kontroluje częstotliwość migania, która w monitorach jest na tyle wysoka, że ludzkie oko praktycznie nie rejestruje zmian. Przed wykonaniem eksperymentu spodziewaliśmy się więc, że nie znajdziemy żadnych różnic między tymi metodami. Okazało się jednak, że niektóre spośród badanych osób dostrzegły migotanie obrazu nawet przy wysokiej częstotliwości, a wyższe częstotliwości sprzyjały ograniczeniu zmęczenia. Co ciekawe, osoby wrażliwe na migotanie obrazu były w stanie bez wahania wskazać różnicę między monitorami na podstawie samego wyglądu. Wciąż nie ma jasnej odpowiedzi na pytanie, dlaczego niektórzy ludzie dostrzegają migotanie łatwiej od innych i dlaczego są w stanie zarejestrować je przy wysokich częstotliwościach, które teoretycznie powinny to uniemożliwić. Badanie wykazało za to, że im częstotliwość była bliższa granicy widzialności, tym więcej osób zaczynało zauważać migotanie. Ponadto stopniowe zmienianie częstotliwości powodowało, że migotanie pojawiało się i znikało cyklicznie. Może to mieć związek z jakimś rodzajem zjawiska optycznego, np. synchronizacją lub interferencją. Tak czy inaczej, metoda DC zmniejsza zmęczenie i dyskomfort spowodowany migotaniem obrazu.”
10.3 Inne funkcje ergonomiczne
„Poza dwoma przetestowanymi przez nas funkcjami firma EIZO stworzyła także inne funkcje ergonomiczne. Interesuje mnie zwłaszcza tryb Paper Mode symulujący wygląd papieru oraz funkcja Circadian Dimming, która dopasowuje wyświetlacz do rytmu okołodobowego człowieka. Tryb Paper Mode sprawia, że czytanie tekstu na ekranie monitora przypomina czytanie na papierze. Obecnie ta funkcja reguluje jasność, kontrast i temperaturę barwową, ale EIZO ma także w planach zbadanie, na ile skuteczne mogą się okazać wyższa rozdzielczość, elastyczności i zakrzywiona powierzchnia ekranu. Spodziewam się, że w przyszłości monitory prześcigną papier pod kątem wygody czytania.”
„Funkcja Circadian Dimming sprawia, że monitor emituje więcej niebieskiego światła w ciągu dnia, a mniej po zmroku. Choć to zagadnienie wymaga dokładnych badań pod różnym kątem, regulacja ekranu w zależności od pory dnia wydaje się mieć duże znaczenie. Ostatnio panuje tendencja do ograniczania emisji niebieskiego światła. Ma to swoje uzasadnienie, ponieważ może ono oślepiać i rozpraszać, a także utrudniać zasypianie. Niektóre badania wykazały jednak, że odpowiednia ilość niebieskiego światła w ciągu dnia ma pozytywny wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne, w związku z czym nie należy go zupełnie dyskwalifikować. Dla osób pracujących na komputerze przez wiele godzin oraz osób, które łatwo się męczą funkcja Circadian Dimming, stworzona w oparciu o badania przeprowadzone w tej dziedzinie, z pewnością jest dobrym rozwiązaniem.”
„Tempo rozwoju i funkcje najnowszych technologii wyświetlaczy są niesamowite. W przyszłości zapewne trzeba będzie poświęcić więcej uwagi zagadnieniom takim jak wydajność oraz indywidualne różnice między użytkownikami, wynikające np. z wieku. Projektowanie nowych monitorów skupi się na potrzebach użytkowników związanych z ergonomią, a przede wszystkim z dobrym widzeniem.”
Takushi Kawamorita
Wydział ortoptyki i nauk wizualnych, Uniwersytet Kitasato
SPIS TREŚCI
- Wprowadzenie
- Funkcja Auto EcoView: automatyczna regulacja jasności
- Funkcja EyeCare Dimming: obraz bez migotania
- Tryb Paper Mode: symulacja wyglądu papieru
- Funkcja Circadian Dimming: redukcja wpływu niebieskiego światła na sen
- Zmiany jasności w czasie użytkowania monitora
- Powłoka antyodblaskowa
- Regulowana stopka
- Wnioski
- Komentarz Takushiego Kawamority, wykładowcy z wydziału ortoptyki i nauk wizualnych Uniwersytetu Kitasato
1. Wprowadzenie
W ciągu ostatnich lat rozwój technologii w naturalny sposób sprawił, że wiele prac wykonywanych dotychczas na papierze przeniosło się na ekrany komputerów, tabletów i smartfonów. Z punktu widzenia wygody i wydajności praca z tego typu urządzeniami jest oczywiście bardzo korzystna, ale nie należy zapominać o zmęczeniu wzroku i nadwyrężeniu różnych części ciała, jakie pociąga za sobą długie patrzenie na różne wyświetlacze.
Firma EIZO wyposażyła swoje monitory w najróżniejsze funkcje mające zapewnić wygodę i komfort użytkowników. Rodzina monitorów FlexScan EV została stworzona specjalnie z myślą o wielogodzinnej pracy w środowiskach biurowych i oferuje największy zakres ergonomicznych funkcji spośród wszystkich produktów EIZO.
Seria FlexScan EV wprowadza w życie koncepcję Eco plus view, która w założeniu ma chronić oczy i zapobiegać ich zmęczeniu podczas długiej pracy z monitorem. Poniżej przedstawiamy funkcje dostępne w najnowszych produktach z rodziny FlexScan EV.
2. Funkcja Auto EcoView: automatyczna regulacja jasności
Funkcja Auto EcoView polegająca na automatycznej regulacji jasności ekranu została po raz pierwszy wprowadzona w 2003 roku w modelu FlexScan L550. Nosiła wtedy nazwę BrightRegulator i umożliwiała regulację jasności monitora, aby uniknąć nadmiernych odblasków.
W drugiej generacji nazwę tej funkcji zmieniono na Auto EcoView, a także wprowadzono pewne ulepszenia. Regulacja jasności stała się możliwa dla dwóch rodzajów otoczenia (jasnego i ciemnego) – była to regulacja „dwupunktowa”, czyli 2-Point Adjustment. Obecnie monitory FlexScan korzystają z czwartej generacji funkcji Auto EcoView, która łączy w sobie precyzyjność regulacji dwupunktowej oraz wygodę regulacji jednopunktowej, umożliwiającej automatyczne dopasowanie jasności w różnych środowiskach.
2.1 Najnowsza wersja Auto EcoView – regulacja jasności w różnym oświetleniu
Czwarta generacja Auto EcoView używa trzech punktów do regulacji jasności: punkt 1 w jasnych pomieszczeniach, punkt 2 w ciemnych pomieszczeniach i punkt A w normalnych warunkach. W większości przypadków użytkownik w ogóle nie musi dopasowywać jasności ekranu, ponieważ optymalne wartości określone na podstawie testów EIZO zostały ustawione fabrycznie.
Funkcja Auto EcoView automatycznie rejestruje zmiany oświetlenia w pomieszczeniu spowodowane światłem słonecznym lub sztucznym. Oprócz tego użytkownik może ręcznie dopasować poziom jasności ekranu przesuwając punkt A do góry lub do dołu.
2.2 Osobna regulacja jasności dla jasnych i ciemnych pomieszczeń
Funkcja Auto EcoView czwartej generacji pozwala użytkownikowi precyzyjnie dopasować poziom jasności w bardzo jasnych lub bardzo ciemnych pomieszczeniach. W tym celu wystarczy zmienić wartość punktu P1 lub P2 w oknie Advanced Settings, jak pokazano poniżej.
2.3 Ocena funkcji Auto EcoView
Ocenę funkcji Auto EcoView przeprowadzono na wydziale ortoptyki i nauk wizualnych Uniwersytetu Kitasato.
W oświetleniu o natężeniu 250 luksów zbadano dwa ustawienia jasności: 70 cd/m2 (domyślna wartość po włączeniu Auto EcoView) oraz 270 cd/m2 (wysoka jasność).
- Zmiana średnicy źrenic
Badane osoby zostały poproszone o przeniesienie wzroku z papieru na ekran monitora. Test Scheffégo i test ANOVA wykazały, że ich źrenice zwężały się bardziej, jeśli funkcja Auto EcoView była wyłączona.
- Test CFF (Critical Flicker Frequency – krytyczna częstotliwość migotania)
Wartość CFF oznacza częstotliwość, przy której użytkownik przestaje dostrzegać migotanie obrazu. Test wykazał, że po wyłączeniu funkcji Auto EcoView wartości CFF były mniejsze, co wskazuje na zmęczenie wzroku.
- Ocena subiektywna (kwestionariusz)
Osoby badane odczuwały mniejsze zmęczenie, gdy korzystały z monitora z włączoną funkcją Auto EcoView.
Pytanie: Czy odczuwasz zmęczenie przed lub po pracy na monitorze z włączoną lub wyłączoną funkcją Auto EcoView?
Pytanie: Czy doświadczasz sztywności lub bólów szyi, ramion i pleców przed lub po pracy z monitorem z włączoną lub wyłączoną funkcją Auto EcoView?
Zarówno obiektywne, jak i subiektywne testy potwierdziły skuteczność funkcji Auto EcoView. Gdy funkcja Auto EcoView jest wyłączona, większa różnica jasności przy przenoszeniu wzroku z papieru na ekran zmusza źrenice do wzmożonej pracy, co prowadzi do zmęczenia wzroku.
3. Funkcja EyeCare Dimming: obraz bez migotania
3.1 Metody przyciemniania
Funkcja EyeCare Dimming ma za zadanie ograniczać migotanie podświetlenia LED wynikające ze sposobu kontroli jasności.
Tradycyjnie do kontroli jasności w monitorach z podświetleniem LED używa się metody PWM (pulse width modulation), która pozwala zmienić postrzegalną luminancję.
Z kolei EIZO wykorzystuje metodę DC (direct current), która z zasady nie wywołuje migotania ekranu. Ponieważ jednak ta metoda nie sprawdza się w warunkach niskiej jasności, monitory EIZO używają także metody PWM. Hybrydowa funkcja EyeCare Dimming stanowi więc połączenie metod DC i PWM, dzięki czemu umożliwia wygodne korzystanie z monitora w każdych warunkach.
3.2 Ocena metody DC
EIZO zwróciło się do wydziału ortoptyki i nauk wizualnych Uniwersytetu Kitasato z prośbą o ocenę metody DC pod kątem jej wpływu na zmęczenie i widoczność. Ewaluację przeprowadzono za pomocą kwestionariusza.
Kwestionariusz wykazał mniejszą tendencję do zmęczenia wśród osób, które używały monitora z metodą DC zamiast metody PWM. Ponadto wyświetlacze z metodą DC zapewniały lepszą widoczność i ułatwiały koncentrację.
Czy dostrzegasz migotanie obrazu?
4. Tryb Paper Mode: symulacja wyglądu papieru
Ludzie od wieków używają papieru do pisania i rysowania. Znaki widoczne na papierze wyglądają nieco inaczej niż te wyświetlane na ekranie monitora – niektórzy twierdzą, że tekst na papierze czyta się łatwiej niż tekst na wyświetlaczu.
Monitory EIZO z serii FlexScan EV są wyposażone w tryb Paper Mode, który symuluje wygląd papieru. Efekt ten udało się osiągnąć dzięki dokładnej analizie różnic między papierem a ekranem.
4.1 Różnica rozdzielczości
Znaki drukowane na papierze i znaki wyświetlane na monitorze mają inną rozdzielczość. Zazwyczaj rozdzielczość wydruków zależy od liniatury wyrażonej w liniach na cal – lpi (lines per inch).
W tabeli nr 1 przedstawiono liniatury typowych materiałów drukowanych i odpowiadające im rozdzielczości wyrażone w pikselach na cal – ppi (pixel per inch). Wartości te oznaczają rozdzielczość, która jest konieczna do wyświetlenia obrazów zbliżonych wyglądem do papieru. Obecnie faktyczna rozdzielczość monitora jest dość niska i wynosi ok. 93-96 ppi (np. FlexScan EV2450, EV2455), ale rozdzielczość najnowszych monitorów 4K (np. FlexScan EV3237) sięga już ok. 140 ppi.
Materiał | Liniatura (lpi) | Wymagana rozdzielczość ekranu (ppi) |
Gazeta | 60-80 | 120-160 |
Książka, magazyn | 100-150 | 200-300 |
Broszura, kalendarz | 150-200 | 300-400 |
Tabela nr 1: Liniatura i rozdzielczość ekranu
4.2 Różnica jasności
Monitory emitują własne światło, dlatego nie wpływa na nie poziom jasności i kolor światła w otoczeniu. Ma to jednak znaczenie w przypadku materiałów drukowanych (np. dokumentów czy zdjęć). Ponadto postrzegana jasność papieru różni się w zależności od jego rodzaju. Papier gazetowy jest zwykle w odcieniach szarości, natomiast papier ksero jest bielszy. Różnica wynika z tego, że każdy rodzaj papieru ma inny współczynnik odbijania światła.
W tabeli nr 2 przedstawiono współczynniki odbijania światła dla różnych typów papieru. Kolumna z prawej strony pokazuje wartości teoretyczne, które wyrażają postrzeganą jasność papieru w oświetleniu o natężeniu 500 luksów (czyli w typowych warunkach biurowych). W przypadku gazet luminancja wynosi ok. 90 cd/m2, a w przypadku papieru ksero – 110-130 cd/m2. Oznacza to, że maksymalny poziom jasności monitora jest zbyt wysoki.
Materiał | Współczynnik odbijania światła | Poziom jasności w oświetleniu 500 luksów |
Papier gazetowy | 55% | 88 cd/m2 |
Papier ksero (makulaturowy) | ok. 70% | ok. 112 cd/m2 |
Zwykły papier | ok. 80% | ok. 130 cd/m2 |
Tabela nr 2: Współczynnik odbijania światła dla różnych typów papieru i odpowiadająca mu jasność
4.3 Różnica kontrastu
Kontrast to wartość określająca stosunek luminancji białych i czarnych partii obrazu (zazwyczaj tekstu).
Tabela nr 3 przedstawia kontrast zmierzony dla różnych rodzajów materiałów drukowanych. Jak widać, kontrast papieru gazetowego jest wyjątkowo niski – dużo niższy niż kontrast typowych monitorów (ok. 1000:1). Innymi słowy, kontrast ekranu jest za wysoki w porównaniu z kontrastem papieru.
Materiał | Kontrast |
Papier gazetowy | 6:2:1 |
Papier ksero (makulaturowy) | 10,7:1 |
Papier ksero (a) | 31:1 |
Papier ksero (b) | 37:1 |
Papier zdjęciowy | 49:1 |
Tabela nr 3: Kontrast różnych materiałów drukowanych
4.4 Różnica bieli (temperatury barwowej)
Temperatura barwowa określa biel ekranu monitora, którą uzyskuje się przez połączenie czerwonych, zielonych i niebieskich pikseli. W efekcie temperaturę barwową można zmienić zmieniając proporcje tych trzech kolorów.
Jak już wyjaśniono, oświetlenie otoczenia wpływa na kolor papieru. W typowym oświetleniu jarzeniowym temperatura barwowa bieli wynosi ok. 4000-5000 K, co daje lekko żółtawy odcień. Tymczasem temperatura barwowa bieli na typowym monitorze wynosi ok. 6500 K, co daje odcień niebieski. Z tego wynika, że kolory na ekranie są zbyt niebieskie w porównaniu do kolorów na papierze.
Obrazek nr 13 przedstawia wykres przestrzeni barw CIE1931, pokazującej kolory postrzegane przez ludzkie oko.
4.5 Tryb Paper Mode
Biorąc pod uwagę omówione powyżej różnice między papierem a ekranem, EIZO stworzyło specjalne ustawienie o nazwie Paper Mode. Jest to tryb pracy, który pozwala osiągnąć na monitorze jasność, temperaturę barwową i kontrast zbliżone do papieru.
Monitor pracujący w trybie Paper Mode z początku może wydawać się ciemny i żółtawy, ale po pewnym czasie korzystanie z niego stanie się naturalne – tak, jak w przypadku pracy z prawdziwym papierem.
4.6 Redukcja niebieskiego światła w trybie Paper Mode
Wpływ niebieskiego światła na wzrok jest ostatnio bardzo popularnym zagadnieniem.
|
Światło niebieskie to światło o długości fali 400-500 nm, a więc w zakresie światła widzialnego. Ostatnie badania wykazały, że niebieskie światło może mieć negatywny wpływ na sen i wzrok.
W trybie Paper Mode temperatura barwowa wynosi ok. 4500 K, co oznacza, że poziom niebieskiego światła jest wyjątkowo niski. Testy przeprowadzone przez EIZO wykazały, że tryb Paper Mode zapewnia jego redukcję o ok. 73%.
5. Funkcja Circadian Dimming: redukcja wpływu niebieskiego światła na sen
Najnowsze badania sugerują, że należy unikać korzystania z komputera lub smartfona bezpośrednio przed pójściem do łóżka, ponieważ niebieskie światło emitowane przez wyświetlacz może mieć negatywny wpływ na jakość snu.
Zazwyczaj ludzie wstają rano, są aktywni w ciągu dnia i śpią w nocy – ten powtarzalny cykl nazywamy rytmem okołodobowym lub circadialnym.
Stany snu i czuwania to zjawiska fizjologiczne kontrolowane przez hormon snu (melatoninę) oraz hormon czuwania (serotoninę). Niebieskie światło, występujące w naturalnym i sztucznym oświetleniu (m.in. LED), zakłóca wydzielanie melatoniny i tym samym utrudnia zasypianie.
5.1 Oprogramowanie Circadian Dimming
Każdy monitor wyświetlający trzy podstawowe kolory RGB (czerwony, zielony i niebieski) emituje niebieskie światło.
Oprogramowanie EIZO ScreenManager Pro oferuje funkcję o nazwie Circadian Dimming, która kontroluje zmiany temperatury barwowej w ciągu dnia. Za dnia monitor wyświetla światło niebieskie w temperaturze 5000-6500 K, czyli zbliżonej do naturalnego światła za oknem. Gdy na dworze zaczyna zapadać zmrok, światło słoneczne staje się żółtawe i nabiera temperatury barwowej 4000 K lub niższej. Oprogramowanie zmienia wówczas temperaturę barwową monitora tak, by ekran również nabrał żółtego odcienia.
Zmiana temperatury barwowej ekranu na 4000 K powoduje automatyczną redukcję światła niebieskiego. Ponadto w miarę jak na dworze robi się ciemno, monitor uruchomia funkcję Auto EcoView, która dodatkowo redukuje emisję światła niebieskiego i pozwala ograniczyć jego wpływ na wydzielanie melatoniny, a co za tym idzie – na sen.
Oczywiście czasami praca późnym wieczorem jest koniecznością, ale nawet w takim wypadku oprogramowanie EIZO automatycznie zmniejszy poziom niebieskiego światła, aby zminimalizować jego negatywne skutki.
5.2 Związek między niebieskim światłem emitowanym przez monitor a zasypianiem
EIZO przeprowadziło prosty test, aby zbadać zależność między niebieskim światłem a zasypianiem. Poproszono jedną osobę, aby popracowała na komputerze przez 1-2 godziny, po czym natychmiast poszła spać. Test ten przeprowadzono dwukrotnie w odmiennych warunkach: za pierwszym razem z jasnym, niebieskawym monitorem o luminancji ekranu 177 cd/m2 i luminancji światła niebieskiego 12,6 cd/m2, a za drugim razem z ciemnym, żółtawym monitorem o luminancji ekranu 30 cd/m2 i luminancji światła niebieskiego 0,9 cd/m2. Jakość snu mierzono za pomocą czujnika przez kilka dni dla obu środowisk.
Badanie wykazało, że zasypianie trwało dłużej, jeśli badana osoba pracowała przed snem w środowisku z większą ilością niebieskiego światła. Oznacza to, że monitor o niskim poziomie niebieskiego światła wpływa na sen w dużo mniejszym stopniu.
6. Zmiany jasności w czasie użytkowania monitora
Jedną z zalet nowych modeli z serii FlexScan EV jest to, że zapewniają stały poziom jasności ekranu podczas użytkowania. W przypadku tradycyjnych monitorów często zdarza się, że poziom jasności skacze do wartości maksymalnej (np. po uruchomieniu monitora, przełączeniu sygnału, wybudzeniu z trybu oszczędzania energii itp.) zanim wróci do normy. Monitory z serii FlexScan EV utrzymują stały poziom jasności ustawiony przed użytkownika i minimalizują wszelkie wahania. Ta funkcja jest wyjątkowo przydatna dla osób spędzających przed komputerem wiele godzin, ponieważ pomaga ograniczyć zmęczenie wzroku.
7. Powłoka antyodblaskowa
Monitorów używa się zazwyczaj w jasno oświetlonych pomieszczeniach, dlatego konieczne jest zapewnienie dobrej widoczności powierzchni ekranu. Wszystkie monitory EIZO, łącznie z serią FlexScan EV, są wyposażone w antyodblaskowy panel LCD, który zapobiega odbijaniu się światła. Powłoką antyodblaskową pokryto także znajdujące się na linii wzroku użytkownika ramki oraz stopkę monitora, aby zapewnić jednolitą ochronę przed odblaskami i zapobiec zmęczeniu wzroku.
8. Regulowana stopka
O wygodzie użytkownika decyduje także położenie monitora na biurku. Stopka EIZO jest stabilna i elastyczna, co umożliwia ustawienie monitora w dogodnej pozycji i uniknięcie odblasków światła na powierzchni ekranu. Monitory z serii FlexScan EV mają w komplecie stopkę FlexStand trzeciej generacji, która oferuje szerszy zakres regulacji, m.in. obrót, rotację, zmianę nachylenia i wysokości.
9. Wnioski
Monitory EIZO z nowej serii FlexScan EV oferują szeroki zakres ergonomicznych funkcji, które pomagają zmniejszyć zmęczenie – w szczególności zmęczenie wzroku. Są to:
- Funkcja Auto EcoView (automatyczna regulacja jasności)
- Funkcja EyeCare Dimming (obraz bez migotania)
- Tryb Paper Mode (symulacja wyglądu papieru)
- Funkcja Circadian Dimming (redukcja wpływu niebieskiego światła na sen)
- Utrzymanie stałej jasności ekranu w czasie użytkowania monitora
- Powłoka antyodblaskowa
- Regulowana stopka
Pojedynczo te funkcje nie są może rewolucyjne, ale ich połączenie i regularne użytkowanie przez długi czas przyniesie długoterminowe efekty i na dłuższą metę pomoże pracować zdrowiej i wydajniej.
10. Komentarz Takushiego Kawamority, wykładowcy z wydziału ortoptyki i nauk wizualnych Uniwersytetu Kitasato
„Obecnie zajmujemy się badaniami i ewaluacją wyświetlaczy ekranowych projektowanych pod kątem ergonomii. W związku z tym przeprowadziliśmy testy dwóch technologii EIZO: Auto EcoView oraz EyeCare Dimming.”
— wykładowca Takushi Kawamorita
profesor Hiroshi Uozato
wydział ortoptyki i nauk wizualnych Uniwersytetu Kitasato
10.1 Ocena funkcji Auto EcoView
„Mówiąc w skrócie, ocena funkcji Auto EcoView polegała na ustaleniu, czy poziom jasności ekranu powinien być obniżony, gdy w pomieszczeniu robi się ciemno. Wiele osób pracujących na komputerze często musi przenosić wzrok między monitorem a dokumentami na biurku. Im większa jest różnica w natężeniu światła docierającego do naszego oka gdy patrzymy na papier i na ekran, tym bardziej zmieni się średnica naszych źrenic podczas przenoszenia wzroku (obrazek nr 25). To z kolei może spowodować wzmożoną stymulację autonomicznego układu nerwowego i negatywnie wpłynąć na zdolność do skupienia wzroku oraz jakość widzenia. Przeprowadzony przez nas eksperyment potwierdził występowanie zmian średnicy źrenic, a wyniki testu na migotanie obrazu oraz kwestionariusza sugerują, że funkcja Auto EcoView może zmniejszać zmęczenie oczu. (W dziedzinie psychiatrii przemysłowej testy migotania służą zazwyczaj jako wskaźnik zmęczenia psychicznego oraz aktywności mózgu). Najnowsze monitory są wydajniejsze, ale także jaśniejsze niż ich poprzednicy, dlatego warto rozważyć ich wpływ na wzrok”.
10.2 Ocena funkcji ograniczającej migotanie obrazu
„Przeanalizowaliśmy funkcję ograniczającą migotanie obrazu, aby zbadać różnice między dwoma metodami kontroli jasności monitora: przyciemnieniem DC oraz przyciemnieniem PWM. Dla obu metod oceniliśmy również ich wpływ na zmęczenie. Metoda DC z zasady nie wywołuje migotania obrazu, ale jednocześnie utrudnia osiągnięcie niskiego poziomu jasności. Z kolei metoda PWM kontroluje częstotliwość migania, która w monitorach jest na tyle wysoka, że ludzkie oko praktycznie nie rejestruje zmian. Przed wykonaniem eksperymentu spodziewaliśmy się więc, że nie znajdziemy żadnych różnic między tymi metodami. Okazało się jednak, że niektóre spośród badanych osób dostrzegły migotanie obrazu nawet przy wysokiej częstotliwości, a wyższe częstotliwości sprzyjały ograniczeniu zmęczenia. Co ciekawe, osoby wrażliwe na migotanie obrazu były w stanie bez wahania wskazać różnicę między monitorami na podstawie samego wyglądu. Wciąż nie ma jasnej odpowiedzi na pytanie, dlaczego niektórzy ludzie dostrzegają migotanie łatwiej od innych i dlaczego są w stanie zarejestrować je przy wysokich częstotliwościach, które teoretycznie powinny to uniemożliwić. Badanie wykazało za to, że im częstotliwość była bliższa granicy widzialności, tym więcej osób zaczynało zauważać migotanie. Ponadto stopniowe zmienianie częstotliwości powodowało, że migotanie pojawiało się i znikało cyklicznie. Może to mieć związek z jakimś rodzajem zjawiska optycznego, np. synchronizacją lub interferencją. Tak czy inaczej, metoda DC zmniejsza zmęczenie i dyskomfort spowodowany migotaniem obrazu.”
10.3 Inne funkcje ergonomiczne
„Poza dwoma przetestowanymi przez nas funkcjami firma EIZO stworzyła także inne funkcje ergonomiczne. Interesuje mnie zwłaszcza tryb Paper Mode symulujący wygląd papieru oraz funkcja Circadian Dimming, która dopasowuje wyświetlacz do rytmu okołodobowego człowieka. Tryb Paper Mode sprawia, że czytanie tekstu na ekranie monitora przypomina czytanie na papierze. Obecnie ta funkcja reguluje jasność, kontrast i temperaturę barwową, ale EIZO ma także w planach zbadanie, na ile skuteczne mogą się okazać wyższa rozdzielczość, elastyczności i zakrzywiona powierzchnia ekranu. Spodziewam się, że w przyszłości monitory prześcigną papier pod kątem wygody czytania.”
„Funkcja Circadian Dimming sprawia, że monitor emituje więcej niebieskiego światła w ciągu dnia, a mniej po zmroku. Choć to zagadnienie wymaga dokładnych badań pod różnym kątem, regulacja ekranu w zależności od pory dnia wydaje się mieć duże znaczenie. Ostatnio panuje tendencja do ograniczania emisji niebieskiego światła. Ma to swoje uzasadnienie, ponieważ może ono oślepiać i rozpraszać, a także utrudniać zasypianie. Niektóre badania wykazały jednak, że odpowiednia ilość niebieskiego światła w ciągu dnia ma pozytywny wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne, w związku z czym nie należy go zupełnie dyskwalifikować. Dla osób pracujących na komputerze przez wiele godzin oraz osób, które łatwo się męczą funkcja Circadian Dimming, stworzona w oparciu o badania przeprowadzone w tej dziedzinie, z pewnością jest dobrym rozwiązaniem.”
„Tempo rozwoju i funkcje najnowszych technologii wyświetlaczy są niesamowite. W przyszłości zapewne trzeba będzie poświęcić więcej uwagi zagadnieniom takim jak wydajność oraz indywidualne różnice między użytkownikami, wynikające np. z wieku. Projektowanie nowych monitorów skupi się na potrzebach użytkowników związanych z ergonomią, a przede wszystkim z dobrym widzeniem.”
Takushi Kawamorita
Wydział ortoptyki i nauk wizualnych, Uniwersytet Kitasato