Optymalna praca z dwoma ekranami
Wprowadzenie
Pracownicy biurowi coraz częściej korzystają z kilku monitorów naraz. Dobrym przykładem są tu maklerzy giełdowi, którzy muszą dokonywać błyskawicznych decyzji kupna lub sprzedaży na podstawie informacji z różnych źródeł. Aby tego typu praca przebiegała płynnie, wszystkie dane muszą być wyraźnie widoczne. Powszechniej spotykanym przykładem zastosowania kilku ekranów jednocześnie jest praca z wieloma arkuszami kalkulacyjnymi, która wymaga wyświetlania ich obok siebie. W przypadkach, gdy zachodzi potrzeba konsolidacji danych z różnych źródeł, używanie kilku ekranów naraz prawie zawsze zwiększa wydajność.
Choć praca z paroma monitorami może znacznie poprawić naszą produktywność, pociąga też za sobą ważne pytanie dotyczące ergonomii – czy większy obrót szyi wymuszony przez środowisko wieloekranowe nie wywoła dyskomfortu, a wręcz bólu szyi i ramion?
W tym artkule wyjaśnimy wpływ, jaki ma praca z wieloma ekranami na wydajność i zdrowie. Najpierw przedstawimy przepisy dotyczące pracy z wyświetlaczami ekranowymi, a następnie zajmiemy się jej skutkami. W dalszej części artykułu znajdują się praktyczne wskazówki na temat wyboru najwygodniejszych rozwiązań do pracy z wieloma ekranami w różnych środowiskach i do różnych zadań. Na zakończenie podpowiemy, jaka konfiguracja oferuje największe korzyści z punktu widzenia ergonomii.
Normy i przepisy
Amerykańska Administracja Zdrowia i Bezpieczeństwa Pracy (OSHA) oferuje wytyczne dotyczące bezpiecznej pracy z komputerem, które pokrywają się z wytycznymi Unii Europejskiej. Zgodnie ze standardami ekran1 i klawiatura2 nie mogą być wbudowane w jedno urządzenie, a także możliwa powinna być swobodna regulacja kąta3 i wysokości4 ekranu.
Bezpieczna, produktywna praca z kilkoma ekranami
Przepisy nie podają żadnych innych wymagań dotyczących używania dwóch lub więcej monitorów. Postanowiliśmy więc przyjrzeć się bliżej różnym badaniom przeprowadzonym w tej dziedzinie. Ich wyniki dają wgląd w to, jak korzystanie z kilku monitorów naraz wpływa na nasze zdrowie i wydajność.
Wpływ na wydajność
Różne badania wykazały, że używanie dwóch lub więcej monitorów znacznie poprawia wydajność (University of Utah, 2008; Colvin, et al., 2004; Czerwinski, et al., 2003). W badaniu przeprowadzonym przez zespół Janet Colvin przed rozpoczęciem pracy z kilkoma ekranami dla uczestników zrobiono pięciominutowe szkolenie. Wszyscy uczestnicy spędzili godzinę pracując z jednym monitorem, a następnie godzinę pracując z dwoma lub trzema (połowie z nich przydzielono stanowiska z dwoma, a drugiej połowie z trzema monitorami). Ich zadanie polegało na korekcie tekstów w Wordzie, slajdów w PowerPoincie i arkuszy w Excelu na podstawie wzorcowego dokumentu – były to więc złożone, choć bardzo popularne czynności wykonywane podczas pracy z wyświetlaczami ekranowymi. Wyniki badania wykazały znaczną poprawę wydajności: o 10% większą produktywność w tym samym okresie czasu i o 33% mniej błędów (Colvin, et al., 2004).
Drugie badanie, przeprowadzone przez badaczy z Uniwersytetu Utah, stanowiło niejako kontynuację badania przeprowadzonego przez Colvin. Jego celem było ustalenie, jaki wpływ na wydajność ma rozmiar ekranu i liczba monitorów. Wyniki wyrażono jako ilość czasu potrzebną, aby wykonać konkretne zadanie. Poza popularnymi monitorami o wymiarach od 18 do 22 cali badacze uwzględnili też monitory panoramiczne o przekątnej 22, 26 oraz 30 cali. Tego typu monitory są w stanie wyświetlać dwie aplikacje na jednym ekranie, co przypomina pracę z dwoma osobnymi ekranami.
Wyniki badania wykazały związek między rozmiarem monitora i produktywnością – im większa przekątna ekranu, tym większa była produktywność. Ponadto wzrost produktywności był większy przy pracy z dwoma osobnymi monitorami niż przy pracy z jednym monitorem zapewniającym taką samą powierzchnię ekranu. Najbardziej produktywna okazała się praca z 26-calowym monitorem panoramicznym oraz praca z dwoma monitorami 20-calowymi – wydajność wzrosła o ponad 40% w porównaniu z jednym monitorem 18-calowym.
Co ciekawe, praca z jeszcze większym monitorem panoramicznym (o przekątnej 30 cali) okazała się mniej produktywna niż praca z monitorem 26-calowym. Sugeruje to, że ilość wyświetlanych na ekranie informacji, które możemy przetworzyć, jest ograniczona.
Rozmiar ekranu i produktywność
Uwaga: linia przerywana oznacza szacunkowy wzrost produktywności.
Obrazek nr 2
Związek między rozmiarem ekranu i konfiguracją stanowiska (jeden lub dwa monitory) a wzrostem produktywności podczas wykonywania określonego zadania.
Źródło: University of Utah, 2008.
Podsumowując: praca z więcej niż jednym monitorem powoduje znaczny wzrost produktywności i wydajności w porównaniu z pojedynczym monitorem. Najlepszą wydajność zapewniły konfiguracje z jednym monitorem panoramicznym o przekątnej 26 cali (wyświetlającym dwie aplikacje obok siebie) oraz z dwoma monitorami 20-calowymi.
Uwaga!
Warto sobie uzmysłowić, jak bardzo nieproduktywna jest praca z 15-calowym lub mniejszym ekranem laptopa.
Dobrze jest ją ograniczyć do niezbędnego minimum.
Wpływ na zdrowie
Podczas pracy z paroma monitorami użytkownik musi bezustannie przenosić uwagę z jednego ekranu na drugi. Oznacza to, że nie tylko jego wzrok, ale też całe ciało ciągle obraca się między monitorami. W efekcie praca w środowisku wieloekranowym może prowadzić do bólów karku i ramion wynikających z częstego obracania szyi (Alabdulmohsen, 2011).
Wybór odpowiednio dużego monitora i optymalnej konfiguracji stanowiska pracy może jednak w dużym stopniu ograniczyć ten problem. Jest to możliwe, ponieważ – jak dowiodły badania (Sommerich, et al., 2001) – monitor o przekątnej co najmniej 19 cali znacznie zmniejsza obciążenie szyi i ramion. W związku z tym jest to kwestia znalezienia odpowiedniej równowagi między wpływem na zdrowie i na produktywność.
Praca z dwoma ekranami – tak, ale dla kogo?
Kiedy opłaca się używać dwóch monitorów zamiast jednego? Badania przeprowadzone przez zespół Janet Colvin wskazują, że inwestycja w stworzenie środowiska wielomonitorowego zwróci się osobom spędzającym ponad 20% czasu na wykonywaniu zadań, które wymagają konsolidacji danych z więcej niż jednego źródła (Colvin, et al., 2004). Biorąc pod uwagę fakt, że te badania zostały przeprowadzone ponad 10 lat temu, a od tego czasu ceny monitorów znacznie spadły, można spokojnie przyjąć, że obecnie próg opłacalności jest jeszcze niższy niż 20%.
Skoro już ustaliliśmy, że potrzebujemy więcej niż jednego monitora, jaka będzie ich optymalna konfiguracja? Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy rozważyć dwie kwestie: odległość patrzenia na ekran oraz położenie monitorów w stosunku do siebie i do użytkownika.
Odległość patrzenia na ekran
Optymalna odległość patrzenia na ekran zależy w pewnym stopniu od jakości obrazu (kontrastu, rozdzielczości, jasności itp.) oraz od ostrości widzenia użytkownika. Najważniejszymi czynnikami są jednak poziomy kąt widzenia i wysokość znaków na ekranie. Oznacza to, że istnieje bezpośredni związek między odległością patrzenia (mierzoną w poziomie) oraz rozmiarem ekranu.
Stosunkowo duża odległość patrzenia na ekran zmniejsza obciążenie dla wzroku, ponieważ nie wymusza intensywnej akomodacji oczu. Oddalenie monitora od użytkownika wymaga jednak odpowiedniego powiększenia znaków wyświetlanych na ekranie. Oczywistą wadą takiego rozwiązania jest fakt, że im większe znaki, tym mniej danych mieści się jednorazowo na ekranie, co zmusza użytkownika do częstszego przewijania.
Poziomy kąt widzenia i odległość od monitora przy pracy z dwoma ekranami
W przypadku dwóch dużych monitorów ustawionych obok siebie rozmiar znaków wcale nie musi być większy niż na małych monitorach. W związku z tym ekranów nie trzeba umieszczać dalej od użytkownika.
Pojawia się jednak inny problem: poziomy kąt widzenia. Jeśli część ekranu znajduje się poza polem widzenia użytkownika, musi on obracać głową, co powoduje dodatkowe obciążenie mięśni szyi i ramion (to właśnie dlatego ludzie wolą siadać w dalszych rzędach na sali kinowej – cały ekran jest wtedy w zasięgu ich pola widzenia).
Według normy NEN 894-2 optymalny kąt widzenia leży w zakresie od 0o do 15o i od 0o do -15 o (obszar A). Dopuszczalny jest też kąt widzenia w zakresie od 0o do 30o i od 0o do -30 o(obszar B). Natomiast obszar C nie jest już dobrze widoczny i użytkownik będzie musiał obrócić głową, aby wyraźnie zobaczyć wyświetlane tam dane (patrz obrazek nr 3).
Obrazek nr 3
Obrazek nr 4
Poziomy kąt widzenia wyrażony w stopniach. Obszary A i B są dobrze widoczne, obszar C – nie.
Dwa monitory 24-calowe ustawione w odległości 32 cali (81 cm) od użytkownika.
W przypadku monitorów o przekątnej 24 cali część ekranu znajduje się poza zakresem 0-30o. Na obrazku nr 4 przedstawiono sytuację, gdzie dwa 24-calowe monitory zostały umieszczone w odległości 32 cali (81 cm) od użytkownika. Część obu ekranów wykracza poza zalecany kąt widzenia w poziomie, czyli 30o. Wymieniając dwa monitory 24-calowe na dwa monitory 20-calowe redukuje się ich łączną szerokość o ok. 8 cali (20 cm), dzięki czemu oba ekrany w całości mieszczą się w obszarze dobrego widzenia.
Ergonomiczna praca z dwoma monitorami o przekątnej 22 lub 24 cali wymaga ustawienia ekranu w odległości większej niż 71 lub 81 cm od użytkownika (patrz Tabela nr 1). Blat typowego biurka ma jednak głębokość 81 cm, a stopka monitora zajmuje kolejne 20-25 cm. Rozwiązaniem tego problemu może być ramię do monitora, dzięki któremu łatwo jest ustawić ekran na samym brzegu blatu. Bardziej kosztowną alternatywą jest zakup nowego, głębszego biurka.
Konfiguracja
2 monitory 17”
2 monitory 19”
2 monitory 20”
2 monitory 22”
2 monitory 24”
Minimalna zalecana odległość patrzenia
24 cale (61 cm)
26 cali (66 cm)
28 cali (71 cm)
33 cale (84 cm)
37 cali (94 cm)
Tabela nr 1
Odległość patrzenia na ekran w konfiguracjach dwumonitorowych
Należy tu zwrócić uwagę, że powołanie się na normę NEN-894-2 (Wymagania ergonomiczne dotyczące projektowania wskaźników) nie zawsze sprawdzi się w przypadku pracy z dwoma monitorami. Polskie opracowanie CIOP – Atlas miar człowieka precyzuje optymalny kąt widzenia w zakresie od 0o do 15o i od 0o do -15 o dla częstych obserwacji bez potrzeby ruchu głowy i tułowia. Czyli praca w strefie B może wymagać ruchów przynajmniej głowy, co może wpłynąć na dyskomfort stanowiska pracy.
Idealna pozycja monitorów
Jak już wiemy, ustawienie monitorów w odpowiedniej pozycji odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu ergonomii naszego stanowiska pracy, ponieważ wpływa na poziomy kąt widzenia i odległość patrzenia. W praktyce najczęściej spotyka się dwie przedstawione poniżej konfiguracje (warto też zamontować oba monitory na specjalnych ramionach – umożliwi to szybką, wygodną zmianę z jednej konfiguracji na drugą).
Ekrany obok siebie
Ta konfiguracja najlepiej nadaje się dla użytkowników, którzy spędzają ponad 1/3 czasu wykonując zadania wymagające analizy danych z więcej niż jednego źródła. W takim układzie zaleca się ustawienie małego kąta między monitorami (ok. 15o), aby zredukować poziomy kąt widzenia.
Ekran główny znajduje się na wprost użytkownika, a ekran dodatkowy po lewej lub prawej stronie, pod kątem 15o
Ta konfiguracja jest najkorzystniejsza dla osób, które spędzają większość czasu wykonując zadania wymagające tylko jednego monitora. W takiej sytuacji ryzyko nadwyrężenia szyi i ramion eliminuje się dopasowując odległość patrzenia. Zalecana przekątna monitora w tej konfiguracji to 19 cali lub więcej – pozwoli to zminimalizować obrót szyi i zoptymalizować wydajność.
Wnioski
Praca z dwoma monitorami jest dużo bardziej produktywna niż praca z jednym. Przy czterech godzinach codziennej pracy z wyświetlaczem ekranowym wzrost produktywności przekłada się na ponad 30 minut dziennie. Z kolei w przypadku monitorów o przekątnej do 26 cali im większy ekran, tym większy jest wzrost produktywności.
Aby zapobiec nadmiernemu obciążeniu szyi i ramion wynikającemu z używania kilku monitorów naraz, zaleca się stworzenie ergonomicznej konfiguracji z co najmniej jednym ramieniem do monitora. Ramię do monitora ułatwia dopasowanie odległości patrzenia i położenia ekranów, a także pozwala zaoszczędzić miejsce na biurku.`
Należy ograniczyć do minimum pracę na samym ekranie laptopa, ponieważ jest ona bardzo mało wydajna.
Bibliografia
- Optimal performance with two or more computer screens. BakkerElkhuizen 2015
- Working Conditions Provisions:
https://www.osha.gov/Publications/osha3092.pdf
https://www.osha.gov/SLTC/computerworkstation/standards.html
- Szeto GPY, Chan CCY, Chan SKM, Lai HY, Lau EPY. The effects of using a single display screen versus dual screens on neck-shoulder muscle activity during computer tasks. International Journal of Industrial Ergonomics. 2004: 44; 460-465
- Rabab T. Alabdulmohsen. Effect of single/dual monitor use on the behavior of neck-shoulder musculature. Master Thesis West Virginia University. Department of Industrial and Management System Engineering. Morgantown, West Virginia 2011
- University of Utah. Monitor Size and Aspect Ratio Productivity Research. A Comparison of Single and Dual Traditional Aspect Displays with a Widescreen Display over Productivity. 2008
- Colvin J, Tobler N, Anderson JA. Rocky Mountain Communication Review. 2004; 2(1); 31-53
- Mary Czerwinski, Greg Smith, Tim Regan, Brian Meyers, George Robertson and Gary Starkweather. Toward Characterizing the Productivity Benefits of Very Large Displays. Interact. 2003
- Sommerich CM1, Joines SM, Psihogios JP. Effects of computer monitor viewing angle and related factors on strain, performance, and preference outcomes. Hum Factors. 2001 Spring;43(1):39-55
- Adam Jedliczka, Atlas miar człowieka. Dane do projektowania i oceny ergonomicznej. CIOP Warszawa 2001
Wprowadzenie
Pracownicy biurowi coraz częściej korzystają z kilku monitorów naraz. Dobrym przykładem są tu maklerzy giełdowi, którzy muszą dokonywać błyskawicznych decyzji kupna lub sprzedaży na podstawie informacji z różnych źródeł. Aby tego typu praca przebiegała płynnie, wszystkie dane muszą być wyraźnie widoczne. Powszechniej spotykanym przykładem zastosowania kilku ekranów jednocześnie jest praca z wieloma arkuszami kalkulacyjnymi, która wymaga wyświetlania ich obok siebie. W przypadkach, gdy zachodzi potrzeba konsolidacji danych z różnych źródeł, używanie kilku ekranów naraz prawie zawsze zwiększa wydajność.
Choć praca z paroma monitorami może znacznie poprawić naszą produktywność, pociąga też za sobą ważne pytanie dotyczące ergonomii – czy większy obrót szyi wymuszony przez środowisko wieloekranowe nie wywoła dyskomfortu, a wręcz bólu szyi i ramion?
W tym artkule wyjaśnimy wpływ, jaki ma praca z wieloma ekranami na wydajność i zdrowie. Najpierw przedstawimy przepisy dotyczące pracy z wyświetlaczami ekranowymi, a następnie zajmiemy się jej skutkami. W dalszej części artykułu znajdują się praktyczne wskazówki na temat wyboru najwygodniejszych rozwiązań do pracy z wieloma ekranami w różnych środowiskach i do różnych zadań. Na zakończenie podpowiemy, jaka konfiguracja oferuje największe korzyści z punktu widzenia ergonomii.
Normy i przepisy
Amerykańska Administracja Zdrowia i Bezpieczeństwa Pracy (OSHA) oferuje wytyczne dotyczące bezpiecznej pracy z komputerem, które pokrywają się z wytycznymi Unii Europejskiej. Zgodnie ze standardami ekran1 i klawiatura2 nie mogą być wbudowane w jedno urządzenie, a także możliwa powinna być swobodna regulacja kąta3 i wysokości4 ekranu.
Bezpieczna, produktywna praca z kilkoma ekranami
Przepisy nie podają żadnych innych wymagań dotyczących używania dwóch lub więcej monitorów. Postanowiliśmy więc przyjrzeć się bliżej różnym badaniom przeprowadzonym w tej dziedzinie. Ich wyniki dają wgląd w to, jak korzystanie z kilku monitorów naraz wpływa na nasze zdrowie i wydajność.
Wpływ na wydajność
Różne badania wykazały, że używanie dwóch lub więcej monitorów znacznie poprawia wydajność (University of Utah, 2008; Colvin, et al., 2004; Czerwinski, et al., 2003). W badaniu przeprowadzonym przez zespół Janet Colvin przed rozpoczęciem pracy z kilkoma ekranami dla uczestników zrobiono pięciominutowe szkolenie. Wszyscy uczestnicy spędzili godzinę pracując z jednym monitorem, a następnie godzinę pracując z dwoma lub trzema (połowie z nich przydzielono stanowiska z dwoma, a drugiej połowie z trzema monitorami). Ich zadanie polegało na korekcie tekstów w Wordzie, slajdów w PowerPoincie i arkuszy w Excelu na podstawie wzorcowego dokumentu – były to więc złożone, choć bardzo popularne czynności wykonywane podczas pracy z wyświetlaczami ekranowymi. Wyniki badania wykazały znaczną poprawę wydajności: o 10% większą produktywność w tym samym okresie czasu i o 33% mniej błędów (Colvin, et al., 2004).
Drugie badanie, przeprowadzone przez badaczy z Uniwersytetu Utah, stanowiło niejako kontynuację badania przeprowadzonego przez Colvin. Jego celem było ustalenie, jaki wpływ na wydajność ma rozmiar ekranu i liczba monitorów. Wyniki wyrażono jako ilość czasu potrzebną, aby wykonać konkretne zadanie. Poza popularnymi monitorami o wymiarach od 18 do 22 cali badacze uwzględnili też monitory panoramiczne o przekątnej 22, 26 oraz 30 cali. Tego typu monitory są w stanie wyświetlać dwie aplikacje na jednym ekranie, co przypomina pracę z dwoma osobnymi ekranami.
Wyniki badania wykazały związek między rozmiarem monitora i produktywnością – im większa przekątna ekranu, tym większa była produktywność. Ponadto wzrost produktywności był większy przy pracy z dwoma osobnymi monitorami niż przy pracy z jednym monitorem zapewniającym taką samą powierzchnię ekranu. Najbardziej produktywna okazała się praca z 26-calowym monitorem panoramicznym oraz praca z dwoma monitorami 20-calowymi – wydajność wzrosła o ponad 40% w porównaniu z jednym monitorem 18-calowym.
Co ciekawe, praca z jeszcze większym monitorem panoramicznym (o przekątnej 30 cali) okazała się mniej produktywna niż praca z monitorem 26-calowym. Sugeruje to, że ilość wyświetlanych na ekranie informacji, które możemy przetworzyć, jest ograniczona.
Rozmiar ekranu i produktywność
Uwaga: linia przerywana oznacza szacunkowy wzrost produktywności.
Obrazek nr 2
Związek między rozmiarem ekranu i konfiguracją stanowiska (jeden lub dwa monitory) a wzrostem produktywności podczas wykonywania określonego zadania.
Źródło: University of Utah, 2008.
Podsumowując: praca z więcej niż jednym monitorem powoduje znaczny wzrost produktywności i wydajności w porównaniu z pojedynczym monitorem. Najlepszą wydajność zapewniły konfiguracje z jednym monitorem panoramicznym o przekątnej 26 cali (wyświetlającym dwie aplikacje obok siebie) oraz z dwoma monitorami 20-calowymi.
Uwaga!
Warto sobie uzmysłowić, jak bardzo nieproduktywna jest praca z 15-calowym lub mniejszym ekranem laptopa.
Dobrze jest ją ograniczyć do niezbędnego minimum.
Wpływ na zdrowie
Podczas pracy z paroma monitorami użytkownik musi bezustannie przenosić uwagę z jednego ekranu na drugi. Oznacza to, że nie tylko jego wzrok, ale też całe ciało ciągle obraca się między monitorami. W efekcie praca w środowisku wieloekranowym może prowadzić do bólów karku i ramion wynikających z częstego obracania szyi (Alabdulmohsen, 2011).
Wybór odpowiednio dużego monitora i optymalnej konfiguracji stanowiska pracy może jednak w dużym stopniu ograniczyć ten problem. Jest to możliwe, ponieważ – jak dowiodły badania (Sommerich, et al., 2001) – monitor o przekątnej co najmniej 19 cali znacznie zmniejsza obciążenie szyi i ramion. W związku z tym jest to kwestia znalezienia odpowiedniej równowagi między wpływem na zdrowie i na produktywność.
Praca z dwoma ekranami – tak, ale dla kogo?
Kiedy opłaca się używać dwóch monitorów zamiast jednego? Badania przeprowadzone przez zespół Janet Colvin wskazują, że inwestycja w stworzenie środowiska wielomonitorowego zwróci się osobom spędzającym ponad 20% czasu na wykonywaniu zadań, które wymagają konsolidacji danych z więcej niż jednego źródła (Colvin, et al., 2004). Biorąc pod uwagę fakt, że te badania zostały przeprowadzone ponad 10 lat temu, a od tego czasu ceny monitorów znacznie spadły, można spokojnie przyjąć, że obecnie próg opłacalności jest jeszcze niższy niż 20%.
Skoro już ustaliliśmy, że potrzebujemy więcej niż jednego monitora, jaka będzie ich optymalna konfiguracja? Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy rozważyć dwie kwestie: odległość patrzenia na ekran oraz położenie monitorów w stosunku do siebie i do użytkownika.
Odległość patrzenia na ekran
Optymalna odległość patrzenia na ekran zależy w pewnym stopniu od jakości obrazu (kontrastu, rozdzielczości, jasności itp.) oraz od ostrości widzenia użytkownika. Najważniejszymi czynnikami są jednak poziomy kąt widzenia i wysokość znaków na ekranie. Oznacza to, że istnieje bezpośredni związek między odległością patrzenia (mierzoną w poziomie) oraz rozmiarem ekranu.
Stosunkowo duża odległość patrzenia na ekran zmniejsza obciążenie dla wzroku, ponieważ nie wymusza intensywnej akomodacji oczu. Oddalenie monitora od użytkownika wymaga jednak odpowiedniego powiększenia znaków wyświetlanych na ekranie. Oczywistą wadą takiego rozwiązania jest fakt, że im większe znaki, tym mniej danych mieści się jednorazowo na ekranie, co zmusza użytkownika do częstszego przewijania.
Poziomy kąt widzenia i odległość od monitora przy pracy z dwoma ekranami
W przypadku dwóch dużych monitorów ustawionych obok siebie rozmiar znaków wcale nie musi być większy niż na małych monitorach. W związku z tym ekranów nie trzeba umieszczać dalej od użytkownika.
Pojawia się jednak inny problem: poziomy kąt widzenia. Jeśli część ekranu znajduje się poza polem widzenia użytkownika, musi on obracać głową, co powoduje dodatkowe obciążenie mięśni szyi i ramion (to właśnie dlatego ludzie wolą siadać w dalszych rzędach na sali kinowej – cały ekran jest wtedy w zasięgu ich pola widzenia).
Według normy NEN 894-2 optymalny kąt widzenia leży w zakresie od 0o do 15o i od 0o do -15 o (obszar A). Dopuszczalny jest też kąt widzenia w zakresie od 0o do 30o i od 0o do -30 o(obszar B). Natomiast obszar C nie jest już dobrze widoczny i użytkownik będzie musiał obrócić głową, aby wyraźnie zobaczyć wyświetlane tam dane (patrz obrazek nr 3).
|
|
| Obrazek nr 3 | Obrazek nr 4 |
| Poziomy kąt widzenia wyrażony w stopniach. Obszary A i B są dobrze widoczne, obszar C – nie. | Dwa monitory 24-calowe ustawione w odległości 32 cali (81 cm) od użytkownika. |
W przypadku monitorów o przekątnej 24 cali część ekranu znajduje się poza zakresem 0-30o. Na obrazku nr 4 przedstawiono sytuację, gdzie dwa 24-calowe monitory zostały umieszczone w odległości 32 cali (81 cm) od użytkownika. Część obu ekranów wykracza poza zalecany kąt widzenia w poziomie, czyli 30o. Wymieniając dwa monitory 24-calowe na dwa monitory 20-calowe redukuje się ich łączną szerokość o ok. 8 cali (20 cm), dzięki czemu oba ekrany w całości mieszczą się w obszarze dobrego widzenia.
Ergonomiczna praca z dwoma monitorami o przekątnej 22 lub 24 cali wymaga ustawienia ekranu w odległości większej niż 71 lub 81 cm od użytkownika (patrz Tabela nr 1). Blat typowego biurka ma jednak głębokość 81 cm, a stopka monitora zajmuje kolejne 20-25 cm. Rozwiązaniem tego problemu może być ramię do monitora, dzięki któremu łatwo jest ustawić ekran na samym brzegu blatu. Bardziej kosztowną alternatywą jest zakup nowego, głębszego biurka.
| Konfiguracja | 2 monitory 17” | 2 monitory 19” | 2 monitory 20” | 2 monitory 22” | 2 monitory 24” |
| Minimalna zalecana odległość patrzenia | 24 cale (61 cm) | 26 cali (66 cm) | 28 cali (71 cm) | 33 cale (84 cm) | 37 cali (94 cm) |
Tabela nr 1
Odległość patrzenia na ekran w konfiguracjach dwumonitorowych
Należy tu zwrócić uwagę, że powołanie się na normę NEN-894-2 (Wymagania ergonomiczne dotyczące projektowania wskaźników) nie zawsze sprawdzi się w przypadku pracy z dwoma monitorami. Polskie opracowanie CIOP – Atlas miar człowieka precyzuje optymalny kąt widzenia w zakresie od 0o do 15o i od 0o do -15 o dla częstych obserwacji bez potrzeby ruchu głowy i tułowia. Czyli praca w strefie B może wymagać ruchów przynajmniej głowy, co może wpłynąć na dyskomfort stanowiska pracy.
Idealna pozycja monitorów
Jak już wiemy, ustawienie monitorów w odpowiedniej pozycji odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu ergonomii naszego stanowiska pracy, ponieważ wpływa na poziomy kąt widzenia i odległość patrzenia. W praktyce najczęściej spotyka się dwie przedstawione poniżej konfiguracje (warto też zamontować oba monitory na specjalnych ramionach – umożliwi to szybką, wygodną zmianę z jednej konfiguracji na drugą).
Ekrany obok siebie
Ta konfiguracja najlepiej nadaje się dla użytkowników, którzy spędzają ponad 1/3 czasu wykonując zadania wymagające analizy danych z więcej niż jednego źródła. W takim układzie zaleca się ustawienie małego kąta między monitorami (ok. 15o), aby zredukować poziomy kąt widzenia.
Ekran główny znajduje się na wprost użytkownika, a ekran dodatkowy po lewej lub prawej stronie, pod kątem 15o
Ta konfiguracja jest najkorzystniejsza dla osób, które spędzają większość czasu wykonując zadania wymagające tylko jednego monitora. W takiej sytuacji ryzyko nadwyrężenia szyi i ramion eliminuje się dopasowując odległość patrzenia. Zalecana przekątna monitora w tej konfiguracji to 19 cali lub więcej – pozwoli to zminimalizować obrót szyi i zoptymalizować wydajność.
Wnioski
Praca z dwoma monitorami jest dużo bardziej produktywna niż praca z jednym. Przy czterech godzinach codziennej pracy z wyświetlaczem ekranowym wzrost produktywności przekłada się na ponad 30 minut dziennie. Z kolei w przypadku monitorów o przekątnej do 26 cali im większy ekran, tym większy jest wzrost produktywności.
Aby zapobiec nadmiernemu obciążeniu szyi i ramion wynikającemu z używania kilku monitorów naraz, zaleca się stworzenie ergonomicznej konfiguracji z co najmniej jednym ramieniem do monitora. Ramię do monitora ułatwia dopasowanie odległości patrzenia i położenia ekranów, a także pozwala zaoszczędzić miejsce na biurku.`
Należy ograniczyć do minimum pracę na samym ekranie laptopa, ponieważ jest ona bardzo mało wydajna.
Bibliografia
- Optimal performance with two or more computer screens. BakkerElkhuizen 2015
- Working Conditions Provisions:
https://www.osha.gov/Publications/osha3092.pdf
https://www.osha.gov/SLTC/computerworkstation/standards.html - Szeto GPY, Chan CCY, Chan SKM, Lai HY, Lau EPY. The effects of using a single display screen versus dual screens on neck-shoulder muscle activity during computer tasks. International Journal of Industrial Ergonomics. 2004: 44; 460-465
- Rabab T. Alabdulmohsen. Effect of single/dual monitor use on the behavior of neck-shoulder musculature. Master Thesis West Virginia University. Department of Industrial and Management System Engineering. Morgantown, West Virginia 2011
- University of Utah. Monitor Size and Aspect Ratio Productivity Research. A Comparison of Single and Dual Traditional Aspect Displays with a Widescreen Display over Productivity. 2008
- Colvin J, Tobler N, Anderson JA. Rocky Mountain Communication Review. 2004; 2(1); 31-53
- Mary Czerwinski, Greg Smith, Tim Regan, Brian Meyers, George Robertson and Gary Starkweather. Toward Characterizing the Productivity Benefits of Very Large Displays. Interact. 2003
- Sommerich CM1, Joines SM, Psihogios JP. Effects of computer monitor viewing angle and related factors on strain, performance, and preference outcomes. Hum Factors. 2001 Spring;43(1):39-55
- Adam Jedliczka, Atlas miar człowieka. Dane do projektowania i oceny ergonomicznej. CIOP Warszawa 2001
